Wśród licznych dzieł sztuki, jakie dawniej (do 1945 r.) zdobiły wnętrza pałacu w Mosznej [Kozina 2001, s. 125], w tym wielu portretów członków rodu von Tiele-Winckler, godnym wspomnienia jest cykl malowideł pędzla Gaetano Gherardo Zompini'ego, nabyty przez hrabiego Franza Huberta von Tiele-Winckler w Wenecji w 1914 r. [http://slaskiekolekcje.eu/Kolekcje/Tiele-Winckler-rod-von-Moschen]. Również z Włoch (z Palazzo Malvezzi-Campeggi w Bolonii) do Mosznej przybył wspomniany wcześniej cykl arrasów z historią Jakuba, wykonanych przez Willema de Kempeneere na podstawie kompozycji Barendta van Orley'a. Na podstawie archiwalnej dokumentacji fotograficznej zauważyć można, iż obrazy i gobeliny zdobiły pierwotnie hall (tzw. Diele) pałacu moszeńskiego [zob. Weber 1909, il. 38]. Jak określiła to Maria Cichoń-Bitka, „umieszczone w nich postacie niejako zaludniały wnętrze” [Cichoń-Bitka 1998, s. 82]. Do naszych czasów zachowały się jedynie elementy wystroju hallu: kasetonowy strop, filary, boazeria, balustrada tralkowa – wszystko wykonane z ciemnego drewna. Gobelinami i obrazami pokryte były także ściany wspomnianej dwukondygnacyjnej galerii obrazów [Cichoń-Bitka 1998, s. 83-84]. Przeszklony strop, ujęty w pozłacaną kasetonową ramę, pozłacana loggia na ścianie, marmurowy cokół okalający całe pomieszczenie, portale i ozdobny parkiet – zachowały się do dziś. Archiwalne zdjęcia z początków XX w. dowodzą, iż także w jednym z najważniejszych wnętrz zamku w Mosznej – tak zwanym Pokoju Pana – znajdowała się część kolekcji rodu Tiele-Wincklerów. Pokój ten składa się z dwu prostokątnych części, ustawionych prostopadle do siebie. W pierwszej części, jak ukazuje dokumentacja fotograficzna, były obrazy, gobeliny, wiszące na ścianach świeczniki, dywany, a zwłaszcza meble: stoły, krzesła, fotele. W części drugiej Pokoju Pana, oddzielonej od pierwszej pięcioma schodkami i dwiema parami kolumn, w punkcie centralnym znajdowało się biurko, a wyposażenie dopełniał globus, stoliki, obraz, gobeliny, dywany, żyrandole. Kiedy w 1945 r. do Mosznej wtargnęła Armia Czerwona byt pałacu stanął pod znakiem zapytania: po pierwotnych zapowiedziach wysadzenia obiektu w powietrze, wnętrza zostały ogołocone z elementów wyposażenia i mebli – wtedy właśnie mogły zaginąć obrazy pędzla Gaetano Gherardo Zompini'ego, które po wycięciu z ram posłużyć miały jako impregnowane przykrycie taboru wojskowego [Cichoń-Bitka 1998, s. 92]. Do czasów nam współczesnych udało się jedynie odnaleźć wspomniany cykl z historią Jakuba, autorstwa Willema de Kempeneere, aktualnie eksponowany w Musées Royaux d'Art et d'Histoire w Brukseli [http://slaskiekolekcje.eu/ptcontent/collectiondetails?collection=1418&type=250]. Wiadomo też, że w dawnej moszeńskiej kolekcji Tiele-Wincklerów znajdował się obraz Adolfa Schreyera (1828-1899), przedstawiający Węgierski zaprzęg czterokonny. Obraz ten zaoferowano na aukcji w monachijskiej galerii Davida Heinemanna 25 stycznia 1911 r., a już 25 września tego samego został on nabyty przez hrabiego Franza Huberta von Tiele-Wincklera [http://heinemann.gnm.de/de/recherche.html]. Wynika stąd, że przynajmniej do śmierci nabywcy (1922), a może i dłużej, płótno znajdowało się w zbiorach zamku w Mosznej. Dalsza jego historia owiana jest tajemnicą. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku innych malowideł z dawnego prywatnego zbioru Tiele-Wincklerów. Może obrazy te znajdują się dziś w muzeach na całym świecie i czekają na „odnalezienie”, czy raczej zrekonstruowanie ich historii z uwzględnieniem przynależności do kolekcji rodu górnośląskich przemysłowców górniczo-hutniczych? Bez względu na powodzenie w wynikach poszukiwań lub jego brak, warto podjąć intensywne prace poszukiwawcze w tym kierunku.
Bibliografia:
Cichoń-Bitka 1998= Maria Cichoń-Bitka, Moszna. Zamek i azalie, Opole 1998.
Kozina 2001= Irma Kozina, Pałace i zamki na pruskim Górnym Śląsku w latach 1850-1914, Katowice 2001.
Kozina 2001= Irma Kozina, Pałace i zamki na pruskim Górnym Śląsku w latach 1850-1914, Katowice 2001.
Weber 1909= Robert Weber, Schlesische Schlösser, t. I, Dresden-Breslau 1909.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz