piątek, 29 grudnia 2023

Casa Cogollo w Vicenzy zwana „Domem Andrea Palladia” / Casa Cogollo a Vicenza detta “Casa del Palladio” – link do artykułu w czasopiśmie ItaliAMO w języku polskim i włoskim

Niniejszym rozpoczynam współpracę z wydawanym przez Instytut Italianistyki Uniwersytetu Łódzkiego czasopismem „ItaliAMO”. Służy ono upowszechnianiu wiedzy italianistycznej, w tym także o kulturze i sztuce Italii w środowisku akademickim i poazaakademickim. Artykuł, jaki udało mi się opublikować w rzeczonym periodyku jest moim pierwszym tekstem popularnonaukowym opublikowanym w języku polskim i języku włoskim. Mam nadzieję, że nie pierwszym i ostatnim, jakkolwiek czasopismo „ItaliAMO” ma charakter rocznika, zatem ewentualne kolejne artykuły mojego pióra będą się mogły ukazywać nie częściej niż raz w roku.   

Tekst poświęciłem znajdującemu się w Vicenzy pałacykowi zwanemu Casa Cogollo, jaki oglądałem w czasie wizyty w tym mieście w lipcu 2015 r. i wtedy również zamieściłem zdjęcie budowli z krótkim opisem na blogu podróżniczym. Z Casa Cogollo wiążą się co najmniej dwie kwestie sporne. Pierwsza daje się dość łatwo rozstrzygnąć, bowiem wymieniony w tytule pałacyk Casa Cogollo nigdy nie był domem Andrea Palladia (1508–1580). Pozbawioną podstaw źródłowych tezę, jakoby było to miejsce zamieszkania znakomitego architekta i teoretyka architektury okresu Cinquecenta spotykamy głównie w wydanych w XVIII w. przewodnikach i biografiach artysty, do których udało mi się dotrzeć dzięki dostępności ich pełnych tekstów w repozytoriach internetowych. Gwoli prawdzie jednak osobą upamiętnioną w nazwie budowli był osiadły w Vicenzy notariusz padewski Pietro Cogollo, pełniący rolę prawnika braci Teodoro i Odoardo Thiene. Druga kwestia odnosi się do autorstwa Andrea Palladia w odniesieniu do interesującej nas budowli. Projekt jej nie został opublikowany na kartach wydanych w 1570 r. Czterech Ksiąg o Architekturze (Quattro Libri dell’Architettura). Co więcej, nie wszystkie cechy stylistyczne budowli przemawiają jednoznacznie za autorstwem Palladia, zwłaszcza przy porównaniu ze współcześnie, w latach 60. XVI w. powstałymi budowlami, jakie można uznać za jego pewne atrybucje. Aby zająć stanowisko w trwającym do czasów nam współczesnych sporze przestudiowałem krytyczne katalogi twórczości Andrea Palladia z XVIII w., również dostępne w repozytoriach internetowych, jak również teksty wydane w XIX w. i dostępne on-line oraz mnóstwo artykułów i książek, uwzględniając moją prywatną kolekcję woluminów, monografie Andrea Palladia znajdujące się w bibliotekach wrocławskich i artykuły oraz książki naukowe dostępne w wersji elektronicznej, zwłaszcza za pośrednictwem repozytorium czasopisma „Bollettino  del Centro Internazionale di Studi di Architettura Andrea Palladio di Vicenza (CISA)”, wyszukiwarki tekstów naukowych academia.edu (https://www.academia.edu/) i innych źródeł. Przychyliłem się ostatecznie do tezy, za jaką opowiedziała się większość uczonych, jakkolwiek zastrzegając sobie, że atrybucję architektowi Andrea Palladio w odniesieniu do Casa Cogollo w Vicenzy należy traktować hipotetycznie. Aktualnie dostępna jest do pobrania wersja elektroniczna wydania czasopisma „ItaliAMO” z roku 2023, wersja papierowa periodyku powinna ukazać się na początku roku 2024.  


https://www.press.uni.lodz.pl/wul/catalog/view/617/2923/1500 

https://wydawnictwo.uni.lodz.pl/wp-content/uploads/2023/12/Groblinska-i-in._Italiamo-.pdf